Je hebt het vast weleens in je omgeving meegemaakt hebt: iemand met werkstress krijgt een burn-out, komt thuis te zitten en iedereen om hem/haar heen zegt “maar dat hebben we toch allang zien aankomen?” Inderdaad, de omgeving heeft het vaak veel eerder door dan de persoon zelf. Die zit nl. nog zwaar in de ontkenning: “Nee hoor, er is niks aan de hand, even een piekje en dan wordt het weer rustiger….” Yeah, right!

Werkstress is al jaren beroepsziekte nr. 1

Elke werkgever zal willen voorkomen dat een medewerker uitvalt. Het is een echte lose-lose situatie; zo’n ervaring wens je niemand toe en als bedrijf ben je natuurlijk ook niet blij met langdurig verzuim. Dus hoe kun je dit voorkomen? Door de signalen tijdig te herkennen!

Goed, je hebt dus de beste intenties als lijn/HR manager of collega, maar hoe pik je nu signalen op als het toch mis dreigt te gaan? Hieronder een paar zaken die je alert zouden moeten maken.

Eén van de belangrijkste indicaties voor stress is slecht slapen. Als een werknemer zich moe voelt, mat overkomt of minder productief is kun je hier als manager naar vragen. Ook een belangrijke graadmeter: informeer eens naar de hersteltijd na het werk. Als iemand thuis op de bank neerploft en nog een uur moet bijkomen van het werk dan is dat ook een indicatie voor stress. In de praktijk kom ik dit vaak tegen en is er veel herkenning bij werknemers die “in het rood” gaan.

Een derde belangrijke aanwijzing zit in gedragsverandering. Een werknemer die gevoelens van stress ervaart is vaak snel geïrriteerd, straalt ontevredenheid of ongeïnteresseerdheid uit of maakt cynische opmerkingen. Ook kan er weerstand optreden bij veranderingen. Natuurlijk verschillen de signalen per persoon maar in zijn algemeenheid kun je stellen dat er een verandering in het gedrag optreedt die een sensitieve manager of collega zou kunnen opmerken.

Veel managers zien de signalen echter pas als de werknemer zich (vaker) ziek meldt of veel overuren maakt, maar dan is het proces allang ingezet. Juist die eerste, minder zichtbare signalen oppikken getuigt van een manager die in contact blijft met zijn medewerkers en weet wat er speelt.
Hieronder staan een paar concrete tips die kunnen helpen bij het herkennen van werkstress.

Concrete tips:

1. Houd de overuren bij
Tot zo’n 10% extra uren per week draaien is voor de meeste werknemers geen enkel probleem, maar als het er structureel meer worden dan is het een duidelijk signaal. Zaak om hier eens in te duiken; wat is de achterliggende reden van het overwerk en hoe kan er mee omgegaan worden?

2. Blijf contact houden!
Bespreek tijdens functioneringsgesprekken van welke aspecten in het werk de werknemer energie krijgt en hoe het met het energieniveau zit, in vergelijking met de afgelopen jaren. Bekijk samen de planning en/of het takenpakket of deze bijgestuurd kan worden. Maar wacht niet persé tot dat (vaak) ene moment per jaar als je iets opvalt. Een manager die in contact blijft met zijn medewerkers zal ook tussentijds een gesprek aangaan als hij signalen bemerkt!

3. Laat Progressa een Quickscan uitvoeren naar de werkdruk in uw organisatie.
In twee uur wordt duidelijk of en in welke mate er sprake is van een ongezonde situatie. En dan kunt u passende maatregelen nemen voordat het te laat is!

Reageren op dit artikel? Leuk, graag op het formulier hieronder.

We kennen allemaal wel iemand die (structureel) veel overuren maakt. Heb jij ook al eens meegemaakt dat jij allang zag dat iemand “in het rood” dreigde te gaan, maar dat de persoon zelf nog in de ontkenningsfase zat? Vaak wordt er pas ingegrepen als het te laat is.

Volgens de Arbowet is er sprake van werkdruk als een werknemer niet kan voldoen aan de eisen die aan het werk gesteld worden. Je denkt dan meteen aan de hoeveelheid werk in relatie tot de beschikbare tijd, of een te hoog werktempo. Maar er zijn ook andere soorten werkdruk. Denk je soms dat er te hoge eisen aan je gesteld worden en je je functie niet aankunt? Dan heb je last van kwalitatieve werkdruk. Maar in mijn praktijk zie ik, en dit is vast herkenbaar, dat het vooral de werknemer is die zichzelf de werkdruk oplegt. Bepaalde persoonskenmerken, bijv. moeilijk “nee” kunnen zeggen of perfectionisme, maken dat de druk snel kan oplopen . Mensen waarbij werkdruk doorslaat naar stress zijn vaak juist bevlogen mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel!

De oorzaken van werkdruk kunnen dus liggen op het individuele vlak (hoe ga jij als persoon om met werkdruk) maar ook op afdelings- en organisatie vlak. Als mensen weinig mogelijkheden hebben om hun werk zelf in te delen dan neemt de kans op gezondheidsklachten en evt. verzuim toe. Andere mogelijke oorzaken zijn een gebrek aan ondersteuning van leidinggevenden of collega’s of onzekerheid ten aanzien van je toekomst.

Om een gezonde werkdruk te creëren is inzicht in de huidige situatie nodig. Pas na een grondige analyse kun je aan de juiste radertjes gaan draaien. Maatwerk is dus de enige logische aanpak. Een manager met oog voor zijn mensen zal op tijd ingrijpen want een burn-out wens je niemand toe. Daarnaast heeft het ook voor de organisatie grote gevolgen. Managers spelen dan ook een cruciale rol in het herkennen van stress signalen. Hier zal ik in mijn volgende column op ingaan.

Maak jij je druk om je werkdruk, of ben jij een HR- of lijnmanager en wil je weten hoe het met de werkdruk in jouw organisatie gesteld is? Progressa voert graag een gedegen inventarisatie en analyse uit.